از امام صادق (عليه السّلام) روايت است كه فرمود: مؤمن دارای توانايی در دين‌داری و ثبات در نرمی و ايمان در يقين و حرص در دريافت دانش و نشاط در هدايت و نيكی در پايداری و دانش در بردباری و زيركی در مدارا و سخاوت در مسير حقّ و ميانه روی در هنگام ثروتمندی و تحمّل در زمان نداری و عفو در وقت قدرت و فرمان‌برداری خدا در پند و اندرز دادن و باز ايستادن از شهوت‌رانی و پارسايی در هنگام خواهش نفس و حرص در جهاد و نماز در وقت گرفتاری و صبر در سختی است و در فتنه ها با وقار و در دشواری ها صبور و در فراخی شكرگزار است و غيبت نمیكند و تكبّر نمی ورزد و از خويشاوندان نمی برد و سستی كننده نيست و درشت خوی و خشن نيست و چشمش بر او پيشی نمیگيرد (يعنی اين گونه نيست كه ابتدا نگاه كند و سپس از نگاه خود پشيمان شود بلكه از آغاز نگاه نمیكند) و شكمش او را رسوا نمیكند و عورتش بر او چيره نمیشود و بر مردم حسد نمیورزد، سرزنش میشود و سرزنش نمیكند و اهل اسراف نيست، ستمديده را ياری میكند و بر بيچاره رحم می آورد، نفس او از او در سختی است و مردم از او در راحتی اند، ميل به عزّت و ارجمندی دنيا ندارد و از ذلّت دنيا بيتابی نمی كند، مردم می كوشند كه روی آورند و كوشش او در اين است كه به كار خود [و تهذيب نفس خود] مشغول باشد، در بردباری اش كمبودی نيست و در رأی و نظرش سستی راه ندارد و در دينش زيان و خسارت نباشد، كسی را كه از او مشورت خواهد راهنمايی میكند و كسی را كه از او در خواست كمك كند كمك میكند و از فحش و نادانی ترسان است.
جهاد النفس وسائل الشيعة / ترجمه افراسيابی، ص: 45